Míthuigse a bhí ann; aineolas ar theanga ba chúis leis an ionradh. Mar seo a tharla.
Bhí spiaire de chuid an CIA ar diúite in Ambasáid na Stát Aontaithe in Éirinn nuair a fuair sé amach go raibh dream rúnda éigin den ainm, An Coiste Téarmaíochta, ag cuartú leagain de "Weapons of Mass Destruction".
Rinne sé fiosrú faoin scéal agus fuair amach go raibh na dreamanna seo Q-Ceiltigh agus P-Ceiltigh ann. Thuig sé láithreach cad é an chiall a bhí leis an "Q" céanna. Cuireadh leis an eagla a bhí air nuair a léigh sé na nuachtáin agus fuair amach gur sceimhlitheoirí a bhí sna daoine seo a bhí ar lorg WMD.
Bhí siad ag cur eagla a mbáis ar gach fear agus bean in Éirinn. Bhí eagla ar dhaoine a gcuid tithe a fhágáil ar eagla go sáfadh an dream seo "an Ghaeilge" siar a sceadamán. Ba mheasa é sin, a dúirt an spiaire CIA leis féin, ná an dícheannú gan amhras.
Lean sé dá thaighde agus baineadh geit as nuair a fuair sé amach go raibh "Iman O'Keefe" ina cheann feadhna orthu ar fad.
Níor luaithe an t-eolas seo seolta ar ais go Langley gur thuirling buíon d'fhórsaí speisialta Mheiriceá ar Roinn na Gaeltachta i mBaile Átha Cliath. "Iman O'Keefe," a scairt ceannaire na saighdiúirí, "you are surrounded. Come out with your hands up."
"Níl Éamon anseo inniu," a dúirt an fáilteoir, "tá sé ar cuairt i gCill Rónáin."
Faraor, chomh luath agus a chuala an Meiriceánach an Araibis á labhairt, tháinig scaoll air. "Kill Ronan! Buddy, I'll kill Ronan, Roger, Robert and every other thing that walks." Agus thug sé an t-ordú leis an teach a leagadh go talamh.
Ag amharc ar an leadóg a bhí Cuívo nuair a chuala sé an scéala go raibh fórsaí Mheiriceá anois sa tóir ar Iman Ó Cuív, dead or alive. Ba mheasa an scéal ná sin nó bhí baill den Killiney Cavalry (An West Brit Brigade mar a bhí) ag obair as lámh a chéile le trúpaí Mheiriceá agus iad ag tabhairt eolas an bhealaigh dóibh. Cheana féin, bhí na tancanna ag tarraingt ar lár tíre.
"A Éamoin, caithfidh tú teitheadh," a dúirt a rúnaí leis, "tá an lá caillte. Tá deireadh linn." Thug Cuívo amharc drochmheasúil ar an rúnaí. "Éist do bhéal. Bhí mo dhaideo amuigh Seachtain na Cásca. Tá a fhios agam rud nó dhó faoi chogadh agus chosaint. Tabhair dom an guthán rúnda go dtuga mé orduithe do mo chuid trúpaí."
Bhí sé ina chogadh dearg. D'ionsaigh cathláin an Chonartha na Gaill le The Necessity for De-Anglicising Ireland, chuir muintir na Comhdhála tuarascáil chiallmhar le chéile, dhathaigh páistí gaelscoileanna pictiúirí deasa agus sheinm Gael-Linn Mise Éire chomh hard sin gur chualathas sa Bhruiséil féin é.
"Níl maith ar bith ann," a dúirt an rúnaí leis, "níl na daoine seo réasúnta."
Lig Cuívo osna. "Is trua liom seo a dhéanamh ach níl neart air. Núic na bligeaird. Núic an t-iomlán léir acu!"
"Ná habair! Ní thig leat! Bheadh sé do-mhaite agat!"
"Níl aon rogha eile ann. Caithfidh mé é a dhéanamh. Caithfidh mé Acht na dTeangacha Oifigiúla a fheidhmiú. Dom mo ghuthán rúnda arís."
Níor luaithe an comhrá rúnda thart gur éirigh eitleáin de chuid Aer Árann d'aerstráicí an Iarthair. Is ansin a thosaigh an t-ár. Thit na chéad leathanaigh anuas agus rinne na saighdiúirí gáire. Ach charn an páipéar faoina rúitíní agus chuaigh na tancanna in abar.
Tháinig na cáipéisí troma ina dhiaidh sin agus leagadh saighdiúirí faoin ualach; tháinig tuarascálacha anuas agus meamraim agus treoirlínte agus tuairimí scríofa.
Thosaigh saighdiúirí a theitheadh agus téarma ar nós "maolú ar an mbagairt ó ghníomhaíocht threascrach agus sceimhlitheoireachta" sa tóir orthu. Maraíodh complacht amháin nuair a thit tuairisc de chuid an Aontais Eorpaigh faoi fheirmeoireacht muc sa mhullach orthu. Bhí tuairim is milliún focal sa tuairisc chéanna. Adamhbhuama de pháipéarachas a bhí ann.
Agus níor tháinig maolú ar an ionsaí ó fhórsaí na Gaeilge. Sa deireadh, tháinig na sceimhlitheoirí féin anuas agus iad ag iompar cóipeanna den Acht Teanga. "CChhaarrggee!!!" a dúirt an Killiney Cavalry. "Banzai," a dúirt cathláin an Chonartha. "Tora! Tora! Tora!" a dúirt coistí aitiúla Ghlór na nGael. "Lex dure, lex est," a scairt Ninjanna na nAbhcóidí Gaelacha.
Agus bhuail siad na hionraitheoirí agus an Killiney Calvary le hargóintí tromchúiseacha fealsúnachta agus dlí agus fuair na hionraitheoirí bás agus gach aon "But it's a waste of money" ar a mbeola acu. Is mar sin a tháinig an Ghaeilge slán. Más bréag, ní miste a chum.
