Tá an iris Idirlín Beo! (www.beo.ie) ag reáchtáil pobalbhreith mhíosúil agus iad ag fiafraí dá gcuid léitheoirí cé acu ar cheart Saddam Hussein a chur chun báis (mar atá molta ag uachtarán na Stát Aontaithe George W. Bush) nó téarma príosúin saoil a ghearradh air.
Tá cleachtadh a dhóthain ag George W - mar atá ag go leor gobharnóirí Meiriceánacha - ar dhaoine a chur chun báis. Ar ndóigh, tuigeann gach duine a bhreathnaíonn westerns TG4 gurb é sin an rud a dhéanann an buachaill bó - cuireann sé áit in áirithe dá namhaid thuas ar Mhullán na mBróg agus cén dochar an polasaí céanna a chur i bhfeidhm go hidirnáisiúnta?
Ní inniu ná inné a thosaigh a leithéid. Bhí lámh ag seirbhísí rúnda Mheiriceá i bhfeallmharú uachtarán na Síle lá den saol, Salvador Allende; rinne siad iarracht an deachtóir Cúbach, Fidel Castro, a nimhiú le todóg agus fuair siad cillín beag bídeach d'iar-dheachtóir Phanama, Manuel Noriega, sna Stáit Aontaithe.
Is dócha gur cheart do Manuel bheith sásta nár mharaigh sean-George Bush, a d'ordaigh an t-ionradh ar Phanama, nár mharaigh sé é. I ndeireadh na dála, bhí an amigo céanna ina ghníomhaí ceannaithe ag an CIA, eagras a raibh sean-George ina bhun lá den saol.
Mharaigh fórsaí Mheiriceá na céadta sibhialtach le linn an ionraidh sin. Seans gur mharaigh siad na mílte ach is doiligh teacht ar fhigiúirí cruinne ó tharla nárbh fhiú do na húdaráis daoine bochta dá sórt a chomhaireamh.
(Cad é an seans go gcuirfí pionós an bháis nó téarma príosúin saoil a ghearradh ar sheanGeorge nó ar George Óg as bás an 10,000 taismeach sibhialta a mheastar a maraíodh le linn a ionraidh féin?)
Is beag duine a chreideann go ndéanfaidh fad saoil i bpríosún difear ar bith do mheon Saddam. Ní chuirfidh sé a chuid ama amú ag déanamh a anama; creideann sé ina choireanna féin - go díreach mar a chreideann saighdiúirí gairimiúla ina gcuidse agus mar a chreideann polaiteoirí ina gcuidse agus mar a chreideann go leor iar-pharaimílitigh ina gcuidse.
Seans mór nach mbeidh de thoradh ar fhad saoil i bpríosún air ach cur leis an bharúil ata atá aige de - Salaidin a linne; an laoch cróga a sheas an fód in éadan na gCrosáidithe. Cacamas atá ann. Fód ná fód níor sheas sé. Fágadh é sin faoi earcaigh aineolacha eaglacha.
Níl amhras ar bith ann ach go gcoinneodh Saddam droch-chuideachta leis an Diabhal. Ach an fúinn atá sé é a dheifriú ar a bhealach? Beidh go leor de phobal na hIaráice ar a shon sin agus cé a thógfadh orthu é i ndiaidh ar chleacht sé d'ár orthu?
Is féidir linn an cheist a phlé ar bhonn teoiriciúil - níor mharaigh sé duine ar bith 'dár' muintir, is cuma é bheith ag gású a phobail féin. Thuigfeá don mháthair ar maraíodh a leanbh ar shráidbhaile Curdach; don athair ar maraíodh a bhean i móinteacha an Deiscirt; don té a céasadh i bpluais; dá n-éileodh siad a cheann ar spíce. Bhí an scéal riamh amhlaidh.
Níl i mbreithiúnas an bháis ag Bush ach iarracht eile súile an phobail a thógáil dá ról féin san ionradh. Labhraimis faoi chríoch a chur le saol duine amháin agus déanaimis neamhiontas den dóigh ar bhain an duine cumhacht amach agus den dóigh ar coinníodh i gcumhacht é.
Ar cheart é a chur chun báis? Bhuel, smaoinigh air mar seo - an ísleofá tú féin as an ghunna a chur lena bhlaosc; an rópa a chur faoina mhuineál; a chuisle a aimsiú le snáthaid?